Skip to Main Content

Cadolygiadau Systematig a Chyflym

This page is also available in English

Adnoddau a chymorth wrth chwilio yn dilyn dull systematig

Am adnoddau, fideos a thiwtorialau ynghylch y broses chwilio systematig gyfan, wedi'i rhannu'n ddarnau maint cyfleus, gan gynnwys diagramau PRISMA, gweler modiwl Hanfodion Llyfrgell MyUni ar Canvas ynghylch chwilio'n systematig.

Fframweithiau Cwestiynau Ymchwil

Dechreuwch ystyried eich termau chwilio allweddol drwy nodi'r cysyniadau allweddol yn eich cwestiynau ymchwil ac yna ystyried cyfystyron, termau cysylltiedig, sillafiadau gwahanol, talfyriadau, termau mwy penodol a chyffredinol y gallai awdur neu awduron fod wedi'u defnyddio i drafod y pwnc.

Gall fframweithiau cwestiynau ymchwil eich helpu i lunio'ch cwestiwn ymchwil a nodi cysyniadau ar gyfer eich adolygiad llenyddiaeth strwythuredig neu ymchwil empirig.

Rydym wedi rhestru ychydig o fframweithiau cwestiynau ymchwil yma ond mae llawer mwy. Os nad yw'ch pwnc yn cyd-fynd â fframwaith gallwch hefyd wahanu'ch pwnc yn wahanol gysyniadau chwilio.

Gall y fframwaith PICO eich helpu i lunio'ch cwestiwn ymchwil a nodi cysyniadau ar gyfer chwiliad meddygol/clinigol. Fe'i defnyddir yn helaeth mewn adolygiadau systematig ac ymarfer sy'n seiliedig ar dystiolaeth.

Cwestiwn enghreifftiol: A yw'r defnydd o olchi dwylo yn lleihau'r risg o heintiau a gafwyd yn yr ysbyty.

Problem/Claf/Poblogaeth Pwy neu beth yw canolbwynt eich ymchwil Hospital acquired infection
Ymyriad (Intervention) Pa ymyrraeth neu driniaeth ydych chi'n ymchwilio iddi Golchi dwylo
Cymhariaeth A ydych yn cymharu'r ymyrraeth hon (nid yw bob amser yn angenrheidiol) Geliau llaw neu sanitizers
Canlyniad (Outcome) Pa effaith mae'r ymyrraeth hon yn ei chael Lleihau heintiau

Gall y fframwaith PEO eich helpu i fframio cwestiwn ymchwil ansoddol. 

Cwestiwn enghreifftiol: Sut mae Alzheimer yn effeithio ar ansawdd bywyd y gofalwr

Poblogaeth Pwy yw canolbwynt eich ymchwil Rhoddwyr gofal
Amlygiad (Exposure) Beth yw'r mater sydd o ddiddordeb i chi Alzheimer's
Canlyniad (Outcome) Y canlyniadau rydych chi am eu harchwilio Ansawdd bywyd

Gall fframwaith SPICE eich helpu i lunio'ch cwestiwn ymchwil a nodi cysyniadau ar gyfer chwiliad Gwyddorau Cymdeithasol neu ofal iechyd. 

Cwestiwn enghreifftiol: Mewn cymunedau incwm isel yn y DU, sut mae mynediad i fannau gwyrdd yn effeithio ar les meddyliol

Lleoliad (Setting) Lleoliad yr astudiaeth DU
Persbectif/Poblogaeth Y grŵp rydych chi'n ei astudio Cymunedau incwm isel
Ymyrraeth / Diddordeb,
o ffenomen
(Intervention/Interest, of Phenomenon)
Pa ymyrraeth neu driniaeth ydych chi'n ymchwilio iddi Mynediad i fannau gwyrdd
Cymhariaeth A ydych yn cymharu'r ymyrraeth hon (nid yw bob amser yn angenrheidiol) Dim mynediad i fannau gwyrdd
Gwerthusiad (Evaluation) Beth yw'r canlyniadau A yw'n effeithio ar iechyd meddwl

Booth, A. (2004). Formulating answerable questions. Yn A. Booth & A. Brice (Arg.), Evidence based practice for information professionals: A handbook (tt. 61-70). Facet Publishing.

Gall y fframwaith SPIDER eich helpu i lunio'ch cwestiwn ymchwil a nodi cysyniadau ar gyfer chwiliad Gwyddorau Cymdeithasol neu ofal iechyd, ac mae'n arbennig o ddefnyddiol ar gyfer cwestiynau ymchwil ansoddol neu ddull cymysg.

Cwestiwn eghreifftiol: Beth yw profiadau rhieni ifanc o fynychu addysg cynenedigol? (Cooke et al., 2012)

Sampl Grŵp o bobl rydych chi'n ymchwilio iddyn nhw Rhieni ifanc
Ffenomen o ddiddordeb (Phenomenon of Interest) Beth sy'n cael ei ymchwilio Profiad o addysg cynenedigol
Cynllun (Design) Dulliau ymchwil a ddefnyddir Holiaduron neu gyfweliadau
Gwerthusiad (Evaluation) Pa ganlyniadau sy'n cael eu mesur Sylwadau neu brofiadau
Math o ymchwil (Research type) Beth yw'r math o ymchwil Ansoddol

Cooke, A., Smith, D., & Booth, A. (2012). Beyond PICO: The SPIDER tool for qualitative evidence synthesis. Qualitative Health Research, 22(10), 1435-1443. 

Cronfeydd Data Allweddol

Cronfeydd Data Ychwanegol

Cliciwch ar y botwm isod i weld rhestr o'n holl gronfeydd data. Mireinio'ch chwiliad ymhellach trwy ddewis pwnc neu fath o'r gwymplen.

Cliciwch yma am Gronfeydd Data Ychwanegol

E-ddysgu ar werthuso asesiad beirniadol / ansawdd

Gwerthuso beirniadol / rhestrau gwirio asesu ansawdd ar gyfer methodolegau a chwiliadau

Camau allweddol sy'n ymwneud â gwerthusiad asesiad beirniadol / ansawdd

Cam 1: Nodwch gynllun(iau) yr astudiaethau i'w cynnwys yn eich adolygiad.

Cam 2: Nodwch y math(au) o offer asesu ansawdd sy'n briodol i'ch adolygiad

Cam 3: Dewch o hyd i offer asesu ansawdd priodol

Cam 4: Cynhaliwch asesiad ansawdd gan ddefnyddio'r offer priodol

Cam 5: Tablwch a chrynhowch ganlyniadau eich asesiad ansawdd

Cam 6: Meddyliwch sut gallai canlyniadau'r asesiad ansawdd effeithio ar argymhellion a chasgliadau eich adolygiad systematig

Beth yw llenyddiaeth lwyd?

Mae llenyddiaeth llwyd yn cyfeirio at y ddau deunydd ymchwil cyhoeddedig ac anghyhoeddedig nad yw ar gael yn fasnachol. Gall adolygiad systematig fod yn rhagfarnllyd pan fydd yn methu i adrodd gwybodaeth hanfodol y gellir eu cuddio mewn rhyw llenyddiaeth lwyd. Mae chwiliad o lenyddiaeth lwyd yn un ffordd o fynd i'r afael adrodd a allai fod yn rhagfarnllyd canlyniadau ymchwil mewn deunydd a gyhoeddir.
Dyma rai enghreifftiau o lenyddiaeth lwyd yw:

  • papurau cynhadledd / trafodion cynhadledd
  • traethodau ymchwil
  • treialon clinigol
  • cylchlythyrau
  • pamffledi
  • adroddiadau
  • taflenni ffeithiau, bwletinau
  • dogfennau llywodraeth
  • arolygon
  • cyfweliadau
  • cyfathrebu anffurfiol (ee blogiau, podlediadau, e-bost)

Gall llenyddiaeth lwyd fod yn ffynhonnell orau o waith ymchwil cyfoes ar rai pynciau, fodd bynnag, sylwch nad yw llenyddiaeth lwyd fel arfer yn destun adolygiad gan gymheiriaid a rhaid ei gwerthuso yn unol â hynny.

Eich Llyfrgellwyr

A photograph of your Librarians

Eich Llyfrgellwyr: Erika, Stephen, Izzy, Gillian, and Elen.
Rydyn ni yma i'ch helpu chi i ddod o hyd i wybodaeth ar gyfer eich aseiniadau a chyfeirio'r wybodaeth rydych chi'n ei defnyddio.