Mae Casgliad Maes Glo De Cymru yn cynnwys deunydd sylweddol yn ymwneud â Rhyfel Cartref Sbaen a'r rhan a chwaraewyd gan wirfoddolwyr o Gymru, gyda llawer ohonynt yn lowyr o feysydd glo De Cymru a oedd yn weithgar yn wleidyddol.
Mae casgliadau'r archif leol yn cynnwys cryn dipyn o ddeunydd hanesyddol sy’n ymwneud â'r diwydiannau metel yn ardal Abertawe; yn enwedig y diwydiannau copr, tunplat a dur. Mae'r casgliadau hyn yn amrywio o ran dyddiad, cwmpas a chynnwys, ac maent yn cynnwys amrywiaeth eang o ddeunydd, gan gynnwys llyfrau cofnodion, cyfriflyfrau ariannol, dogfennau cyfreithiol, cofnodion staff a phapurau technegol.
Mae gennym gofnodion busnes ar gyfer rhai o'r teuluoedd a'r sefydliadau allweddol a ddatblygodd y diwydiant copr yn rhanbarth Abertawe. Mae'r cofnodion yn rhoi cipolwg ar ddatblygiad y diwydiant copr, cysylltiadau â chwmnïau mewn gwledydd eraill, datblygiadau ariannol, patentau cynhyrchu a phroblemau cymdeithasol o ganlyniad i fwg copr.
IOs oedd un o’ch cyndeidiau yn ffigwr amlwg mewn undeb llafur, yn löwr oedd yn gysylltiedig â digwyddiadau arwyddocaol (megis trychineb mwyngloddio), wedi gweithio mewn diwydiant lleol neu wedi mynychu Prifysgol Abertawe, efallai bod gennym gofnodion a allai ddweud wrthych fwy amdanynt. Mae ffynonellau eraill ar gyfer hanes teuluol yn cynnwys;
Mae cofnodion nifer o'r cymdeithasau lles, institiwts a sefydliadau hamdden a oedd yn bodoli ym Maes Glo De Cymru yn adnodd cyfoethog ar gyfer archwilio datblygiad chwaraeon. Mae'r casgliad yn cynnwys lluniau o gyfleusterau, timau a gweithgareddau. Mae ffynonellau o gasgliadau eraill yn cynnwys cofnodion o;
Ffotograff o weithwyr a oedd wedi mewnfudo o Sbaen o flaen gweithfeydd haearn Dowlais tua 1900 (Cyf. SWCC/PHO/TOP/33)
Mae gan Archifau amrywiaeth eang o ffynonellau at ddiben astudio mudo i Gymru, o Gymru, o fewn Cymru a mannau eraill. Mae hyn yn cynnwys:
Mae gennym sawl casgliad o lenorion Cymreig yn Saesneg, gan gynnwys
Rydym hefyd yn dal deunydd yn ymwneud â barddoniaeth, gan gynnwys Vernon Watkins, D G ac Islwyn Williams, a Dylan Thomas.
Mae ein casgliad theatr yn cynnwys eitemau o'r 18fed ganrif i 1980 ac mae'n ymwneud â Theatr Fach Abertawe, Prifysgol Cymru Abertawe, theatr yn Llundain, theatrau gwledig, 'The Portable Theatre', a chynyrchiadau teledu.
Mae gennym ddogfennau amrywiol a allai fod yn berthnasol i astudiaeth o hanes menywod ac agweddau gwleidyddol, proffesiynol, cymdeithasol, economaidd, addysgol y pwnc;
Mae gan y Brifysgol archifau sy'n dyddio o'i dyddiad sefydlu yn 1920. Mae'r rhain yn adnodd cyfoethog i'r rhai sydd â diddordeb yn natblygiad y Brifysgol, ei gorffennol cymdeithasol a diwylliannol, hanes ei phensaernïaeth, a bywyd myfyrwyr.
Mae'r casgliad yn cynnwys cofnodion swyddogol pwyllgorau sefydledig y Brifysgol, ynghyd â chofnodion adrannol, gohebiaeth, lluniau a thoriadau papur newydd. Deunydd nodedig yw casgliad papur newydd Undeb y Myfyrwyr, sy'n rhoi cipolwg ar brofiad myfyrwyr ar hyd y degawdau.
Am ragor o wybodaeth gweler ein canllaw i Gasgliad y Brifysgol
Mae casgliad Maes Glo De Cymru yn cynnwys llawer o ddeunydd sy'n ymwneud â streiciau ac anghydfod yn y diwydiant glo, yn bennaf mewn perthynas ag undebau llafur fel South Wales Miners' Federation ac National Union of Mineworkers (South Wales Area).
Ceir hefyd ddeunydd sy'n ymwneud ag aflonyddwch cenedlaethol yn ogystal ag anghydfodau eraill rhwng undebau llafur.
Yn ogystal â chofnodion ysgrifenedig mae gennym gasgliad sylweddol o luniau sy'n dangos gwahanol streiciau ac anghydfodau. Ategir hyn gan ddeunydd cyhoeddedig, adroddiadau llafar ac eitemau yn Llyfrgell Glowyr De Cymru.
Mae Archifau Richard Burton yn cadw ffynonellau ar gyfer ymchwilio i newidiadau i dirwedd a'r amgylchedd, yn enwedig o ran y diwydiannau metel a glo yn ardal Abertawe a de Cymru. Mae hyn yn cynnwys: